Van 11 t/m 18 oktober 1964 stond in Tokio het zwemmen op het Olympisch programma. Foto’s van de opening, op Facebook gepubliceerd door Herman Vriens waren de aanleiding terug te gaan in de tijd. Al weer 56 jaar geleden. 

Nooit in de geschiedenis van de Nederlandse zwemsport werd een zo grote ploeg (26 personen) als in 1964 naar de Olympische Spelen in Tokio afgevaardigd. Vijftien dames waren uitverkoren om naar de Japanse hoofdstad te reizen in gezelschap van maar liefst elf mannen. Nadat de afvaardi­ging via een zwaar trainingskamp in Rotterdam was dolge­draaid, kon slechts een enkeling goed presteren. 

Vlinderfavoriete (100m) Ada Kok, wereldrecordhoudster, kreeg het zilver omgehangen en tevens waren er medailles op de 4x100m wisselslag estafette (zilver) en 4x100m vrije slag estafette (brons). Erica Terpstra, vierde op de persoonlijke 100 vrij, speelde in de crawlestafette een hoofdrol door in de eindsprint de Hongaarse dames naar een vierde plaats te verwijzen. Finaleplaatsen waren er voor Betty Heukels (6e op de 400 wissel in 5.30.3) en Klenie Bimolt (7e op 200 school in 2.51.3).

Bij de mannen was de zesde positie van Jan Jiskoot op de 400 meter wisselslag persoonlijk goed voor een Olympisch diploma. Zijn 5.01.9 was goed voor een Nederlands record. De drie estafette ploegen kwamen niet verder dan de series. Het wisselslag kwartet, bestaande uit Jan Weeteling 1.04.2, Herman Vriens 1.12.30, Jan Jiskoot 1.00.80 en Ron Kroon 55.30 kwam met 4.12.60 slechts 0,3 seconde te kort om de finale te bereiken. Op de 4x100m vrije slag eindigden Ron Kroon 55.90, Vinus van Baalen 55.40, Jan Jiskoot 56.30 en Bontekoe 56.20 als tiende in 3.43.80. (finale-entree 3.42.70). Er deden 13 landenploegen mee. Op de 4x200m vrije slag (15 landenploegen) was de start van Johan Bontekoe veel belovend met een NR in 2.02.20. Daarna moesten Bert Sitters, Kroon en Jiskoot te veel toegeven en zat er niet meer in dan de twaalfde tijd (8.27.7). De finale-entree was 8.18.30!

In totaal bedroeg de oogst in de zeer fraaie (overdekte) Olympische arena 3 medailles, 7 finaleplaat­sen, 5 Nederlandse en 2 Europese records.

Dat er zo’n omvangrijke ploeg genade kon vinden in NOC-ogen was niet zo vreemd, gezien de goede naam die de Zwembond (ofwel de zwemmers en zwemsters) toen had. In 1962 immers had een ploeg bij de EK van Leipzig fantastisch gepresteerd, zodat in 1964 volgens hetzelfde stramien werd gewerkt zonder limieten of ingewikkelde selectieprocedures met puntensyste­men. Wel was de nationale titel­strijd in het Haagse Zuiderparkbad het belangrijkste kwalificatie moment, waar ook serietijden van belang waren. De herenploeg dankte zijn omvang aan de bezetting van drie estafettes.

In Tokio 1964 mochten ook weer drie deelnemers per land starten op een individueel nummer. In 1960 was slechts een tweetal deelnemers toegestaan.

De namen 

De zwemafvaardiging bij het vertrek naar Tokio op Schiphol.
Herkenbaar op de voorste rij v.l.n.r. staan de dames Gretta Kok,
Ria van Velsen, Ada Kok, Pauline van der Wildt, Erica Terpstra,
Betty Heukels, Annet Vlothuizen (leidster), Adrie Lasterie,
Truus Looijs en Marianne Heemskerk. 

Dames (alfabetisch)
Toos Beumer, Nereus: 100m vrije slag en 4x100m vrije slag est.
Klenie Bimolt, GZ&PC: 200m schoolslag en 4x100m wisselslag est.
Marianne Heemskerk, de Robben: 400m wisselslag pers.
Betty Heukels, PSV: 400m wisselslag pers.
Ada Kok, de Futen: 100 vlinder en 4x100m wisselslag est.
Gretta Kok, de Futen: 200m schoolslag
Adrie Lasterie, Naarden: 400m wisselslag en 100 vlinder; 4x100m wisselslag est. (reserve)
Truus Looijs, de Rijn: 200m schoolslag
Erica Terpstra, HZ&PC ‘s Gravenhage: 100 vrij, 4x100m vrije slag est. en 4×100 wissel est.
Ineke Tigelaar, de Robben: 400m vrije slag
Ria van Velsen, ZIAN:  100m rugslag
Winnie van Weerdenburg, ZIAN: 100m vrije slag, 4x100m vrije slag est.;
Bep Weeteling, Nereus: reserve 4x100m vrije slag est.; 400m vrije slag en 100m rugslag
Korrie Winkel, GDZ: 100m rugslag, 4×100 wisselslag est.
Pauline van der Wildt, SZC: 4x100m vrije slag est.

Medaillewinnaars in Tokio 4×100 wissel (zilver), 4×100 vrij (brons)
en Ada Kok(zilver 100 vlinder en 4×100 wissel

De 4×100 vrij- ploeg trad aan in de samenstelling Pauline van der Wildt (1.04.6), Toos Beumer (1.03.8), Winnie van Weerdenburg (1.02.6) en Erica Terpstra (1.01.0) – zie foto en maakte zich meester van het brons na een verwoed duel met Hongarije, dat 0,1 seconde na Nederland (4.12.0 ER) aantikte.

Achter de Verenigde Staten behaalden Korrie Winkel (rug 1.12.2), Klenie Bimolt (school 1.18.5), Ada Kok (vlinder 1.05.0) en Erica Terpstra (vrij 1.01.3) een zilveren medaille op de wisselslag estafette. Ada Kok moest op de vlinderslag een achterstand van twee lengtes op o.a. de Russinnen goed maken. En dat deed ze op formidabele wijze. Het eindresultaat van 4.37.0 beteken­de een Europees record. Adrie Lasterie zwom in de series de vlinder­slag.

Heren (alfabetisch)
Vinus van Baalen, Zwemlust:  100m vrijslag en 4x100m vrije slag est.
Johan Bontekoe, HPC: 400m vrije slag en 4×100 en 4x200m vrije slag est.
Jan Jiskoot, het Y: 400m wisselslag pers.
Ron Kroon, ZAR: 100m vrije slag
Dick Langerhorst, HZ&PC ‘s Gravenhage: 200m vlinderslag
Wieger Mensonides, ZIAN: 200m schoolslag
Henri van Osch, ZCG: 200m rugslag
Aad Oudt, ZIAN: 400m vrije slag, 4x200m vrije slag est.
Bert Sitters, het Y: 100m vrije slag
Hemmie Vriens, Surae: 200m schoolslag, 4x100m wisselslag est.
Jan Weeteling, Nereus: 200m rugslag

Ploegleiding
Sieb Bolman, chef d’équipe; Forbes Carlile, chef-coach; Ursula Carlile, assistente; Piet Verwoerdt, herenbegeleider; Iet Koster-Van Feggelen en Annet Vlothuizen-Foursoff, damesbegeleidster; Max van Gelder, masseur