Skip to content

swimjoS.NL

Feiten en verhalen over tientallen jaren zwemsport. Eigenaardigheden, anekdotes, interviews in woord en beeld

Na de Olympische Spelen van Mexico 1968 met goud voor Ada Kok op de 200m vlinderslag was het Nederlandse zwemmen dringend toe aan nieuwe impulsen. Na ingrijpende veranderingen in de technische KNZB-staf gloorde er al weer hoop voor de vier nieuwe bondsadviseurs Jiskoot, Van der Sluis, Schreurs en Van Dam. In eigen land manifesteerden zich talenten als Linda de Boer (15) en Anke Rijnders (14) en bovendien kwamen twee Nederlandse paspoorthouders uit verre landen uit de lucht vallen: Roger van Hamburg en Peter Prijdekker.

NK-gangers uit het buitenland met een Nederlands paspoort (2)

Roger van Hamburg: 5 april 1954 Cardon (Venezuela)

Roger van Hamburg en Linda de Boer, beste zwemmer en zwemster bij de NK 1969 Breda @Fotocollectie Anefo

In april 1968 maakte een 14-jarige jongen vanuit het verre Oosten zijn opwachting in Nederland, waar hij zou starten in de jeugdinterland tegen Zweden. Zijn vader was werkzaam bij de Shell en zoon Roger zwom bij Forbes Carlile in New South Wales (Australië). De Nederlandse recordlijst bij de jeugd en de senioren zou menig verandering ondergaan in de eerste twee jaar dat hij voor Nederland uitkwam bij landenwedstrijden en NK.

Roger van Hamburg maakte enkele jaren geleden een korte samenvatting van zijn leven in een e-mailbericht. “Omdat mijn vader een baan had bij Shell International woonden we op verschillende plekken in de wereld. Zo kon het gebeuren dat ik begon met wedstrijdzwemmen en trainen bij Forbes Carlile toen we in Sydney verbleven. Wij hadden het erg naar ons zin daar en zijn er blijven wonen.

Na de Olympische Spelen in München ging ik weer terug naar Sydney om mijn High School af te ronden, gevolgd door een Economie studie aan de Macquarie University. Het was eigenlijk de bedoeling om het zwemmen weer op te pakken, maar enkele blessures, opgelopen tijdens de Rugby Union (gebroken ribben en een sleutelbeenbreuk) maakten een eind aan mijn ambities.

Mijn vrouw (een Australische Olympisch zwemster in Mexico’68) en ik bouwden halverwege de jaren tachtig een nieuw huis met een zwembad en openden een zwemschool , waar we wekelijks aan 400 kinderen les konden geven. We kregen twee kinderen. Sasha heeft in de nationale ploeg gezwommen (400 wissel) bij verschillende toernooien en zoon Andrew was professioneel surfer.”

Sasha trouwde met Adam Pine, estafette zwemmer (goud en zilver) bij de Spelen van Sydney 2000 en in Athene 2004 deelnemer op de 100 vlinder. Adam Pine is betrokken bij het Australische Paralympische zwemteam. Zij hebben twee kinderen, die ook zijn gaan zwemmen. Max heeft Geoff Huegill en Todd Pearson als “peetvaders” en Buster heeft Ian Thorpe en Michael Klim als “peetvaders”

Van Hamburg in Nederland

Als jeugdzwemmer kwam Roger van Hamburg diverse keren vanuit Down Under (1968 en 1969) over naar Nederland. De pupil van de in Nederland als bondscoach aangestelde Forbes Carlile (1962-1964) grossierde direct in Nederlandse titels en vestigde vele records. Bij de Europese jeugdkampioenschappen in Wenen 1969 stond de Nederlandse Australiër, bij het Vlaardingse VZC getraind door Jaap Ploeg, twee maal op het hoogste podium (400 en 1500m vrije slag) en behaalde daar voor Nederland brons op de 100m vrije slag.

Twee seizoenen was er weinig nieuws rond Van Hamburg, maar In 1972 volgde nog één maal een tijdelijke verhuizing met het doel Olympische uitverkiezing af te dwingen en daarom sloot hij zich aan bij het Haagse ZIAN, waar de familie Elzerman en o.a.ook Bert Bergsma trainde bij Charles Razoux Schultz. Hij slaagde daarin, maar kon zich in München niet waar maken op zijn specialiteit, de 400 meter wisselslag. Ook maakte hij deel uit van de estafetteploeg 4x200m vrije slag, die in de Beierse hoofdstad tiende werd.

Peter Prijdekker (22 juni 1948 ’s Gravenhage)

Peter Prijdekker met zijn Olympische badge van München 1972

Met zijn lengte van één meter vijfennegentig torende Peter Prijdekker praktisch boven al zijn tegenstanders uit toen hij in 1970 debuteerde bij de Nederlandse kampioenschappen in Leeuwarden. Hij was daar ook een volstrekte nieuweling, omdat hij twintig jaar lang in Zuid-Afrika had gewoond.

Familie omstandigheden dwongen hem er toe om samen met zijn moeder naar Nederland terug te keren. In Johannesburg, bij de vereniging Zoo Lake, was hij een topper, die bij Zuid-Afrikaanse kampioenschappen al prima tijden had geproduceerd. Daar trainde hij bij André van Asselt. In Den Haag stond Charles Razoux Schultz aan de bak in het Zuiderparkbad (lb) of het overdekte De Regentes (kb).

Vooral in 1971 bleek Prijdekker voor de Nederlandse mannenploeg een enorme aanwinst. Zo was hij de eerste  Nederlandse zwemmer, die de 200 meter vrije slag op de 50 meterbaan binnen de 2 minuten aflegde. Zes maal zou de balie-employé van een reisbureau het NR verbeteren en mede dankzij zijn aanwezigheid werd een 4×200 vrij-ploeg van louter ZIAN-zwemmers afgevaardigd naar de Olympische Spelen in München.

Voor de Nederlandse afvaardiging was de kwalificatie van estafette 4×200 meter vrije slag een meevaller, omdat het NOC wel moest toen een viertal van het Haagse ZIAN tijdens de NK in Den Hommel 7.59.6 zwom en daarmee een Nederlands record zwom en tot de beste acht landenteams op de wereldranglijst hoorde. De ploeg bestond toen uit Peter Prijdekker, Bert Bergsma, Roger van Hamburg en Hans Elzerman. In die samenstelling kwam het viertal ook in München aan de start in de series. De vierde deelnemersplaats was eigenlijk bestemd voor Ton van Klooster (1500 meter specialist), omdat Hans Elzerman in Utrecht niet persoonlijk was gestart op de 200 meter vrije slag.  Een swim-off tijdens de training werd gewonnen door Elzerman, uitblinker op de school- en wisselslag.

Dat toernooi was het enige top-evenement waarbij de 8-voudig Nederlands kampioen, die 10 NR’s op zijn naam schreef, de Nederlandse kleuren verdedigde. Net als veel van zijn ploeggenoten, vond hij het welletjes na München en was later alleen nog als Master actief in het zwembad. Peter Prijdekker woont nu met zijn partner in het Spaanse Sitges (nabij Barcelona).


Olympische ontmoeting in 2009 met Bert Bergsma (oranje zwembroek), Hans Elzerman (blauwe zwembroek) en geheel rechts op de foto ernaast Peter Prijdekker,

Reünie estafette 4×200 m vrije slag OS München 1972

Op 1 augustus 2009 vond een weerzien plaats tussen drie van de vier leden van de estafetteploeg 4 x 200 meter vrije slag die deelnam aan de gedenkwaardige Olympische Spelen in München 1972.

Bert Bergsma, Roger van Hamburg en Hans Elzerman waren door vrienden van Peter Prijdekker uitgenodigd om na 37 jaar elkaar weer te ontmoeten. Dit was een lang gekoesterde wens van Peter en voor zijn 61e verjaardag werden kosten noch moeite gespaard om deze wens in vervulling te laten gaan. Roger van Hamburg (Australië) ontbrak helaas, maar voor de overige drie heren was het een onvergetelijk weerzien.

JOS blog

JOS OP instagram